UX – co to jest i jakie ma znaczenie?

UX to pojęcie, które bardzo często pada w ostatnich latach w kontekście stron internetowych, e-commerce czy marketingu internetowego. Z artykułu dowiesz się co to jest UX i jakie ma znaczenie, czym zajmuje się UX Designer, jakie są dobre praktyki w zakresie UX design oraz czym różni się UX od UI. Zaczynajmy!

UX, czyli User Experience

UX to skrót od User Experience, czyli angielskiego słowa oznaczającego „doświadczenie użytkownika„. Choć pojęcie to może dotyczyć użytkowania dowolnych produktów, najczęściej używa się go w kontekście ogółu wrażeń z użytkowania produktów cyfrowych, aplikacji mobilnych, oprogramowania oraz stron internetowych. W największym skrócie chodzi o to, by doświadczenia użytkownika z korzystania z produktu były możliwie jak najlepsze.

UX zwraca priorytetową uwagę na potrzeby użytkowników w zakresie korzystania z aplikacji lub strony www. Innymi słowy – strony internetowe powinny być obsługowane w sposób szybki, prosty, przejrzysty, intuicyjny, nie sprawiający użytkownikom problemów. Jest to obecnie szczególnie ważny obszar, nie tylko ze względu na wysoką konkurencyjność w wybranych branżach, ale również przyzwyczajenia i nawyki samych użytkowników, którzy bez większych „skrupułów” porzucają strony, na których pojawiają się błędy, niedociągnięcia czy zbyt nachalne reklamy.

Czym cechuje się dobry UX design na stronie www?

Z pojęciem UX nierozłącznie wiąże się pojęcie User Experience Design, czyli UX design. Produkt (w omawianym przypadku – strona internetowa) powinien być zaprojektowany w taki sposób, by użytkownicy po prostu go polubili i chcieli z niego korzystać, a nawet – polecać innym. Liczy się m.in.:

• Jakie jest pierwsze wrażenie przy zetknięciu ze stroną www?
• Czy poruszanie się po witrynie jest proste i intuicyjne, czy może kłopotliwe?
• Czy ogólny wygląd strony www jest atrakcyjny dla użytkownika?
• Jak szybko użytkownk może odnaleść na stronie to, czego szuka?
• Czy zamieszczone na witrynie treści są czytelne?
• Czy na stronie pojawiają się błędy lub irytujące reklamy, pop-up’y, itp.?

Omówmy kilka przykładowych obszarów, gdzie UX design odgrywa bardzo dużą rolę.

Przeczytaj: Pop-upy czyli wyskakujące okienka – czy warto je stosować?

Ogólny wygląd strony intnetowej

Nietrudno zauważyć, że strony www projektowane jeszcze 10 lat temu (nie wspominając o jeszcze starszych) znacząco różnią się wyglądem od nowych witryn. Trendy w zakresie web designu zmieniają się, podobnie jak możliwości techniczne i upodobania użytkowników. Tworząc projekt strony www pod kątem UX bierze się pod uwagę rozmieszczenie poszczególnych elementów, kolorystykę, logotyp, przejrzystość, dopasowanie do standardów w danej branży.

Krótko pisząc – wygląd strony internetowej powinien być atrakcyjny dla użytkownika, dobrze się kojarzyć, wzbudzać określone emocje. Przykładowo, mnogość kolorów nie będzie mile widziana na stronie kancelarii adwokackiej, ale w przypadku strony przedszkola może wywołać pozytywne odczucia.

Interface użytkownika

Pisząc o przyjaznym interfejsie użytkownika strony internetowej, mamy na myśli przede wszystkim łatwość poruszania się po stronie głównej i poszczególnych podstronach. Można to osiągnąć za pomocą odpowiednio zaprojektowanych zakładek, buttonów (przycisków), rozwijanego menu. Użytkownik chce w szybki i prosty sposób dotrzeć do interesujących go informacji, a rolą sprawnego interfejsu jest mu w tym pomóc (lub chociaż nie przeszkadzać!).

Omawiane wyżej kwestie są szczególnie ważne dziś, kiedy użytkownicy częściej przeglądają sieć za pomocą smartfonów niż komputerów. Strony internetowe powinny być responsywne, czyli „dopasowywać” się do urządzenia, na którym są wyświetlane (laptop, smarfon, tablet). Strony starego typu są już w pewnym sensie spisane na straty, zarówno pod kątem UX, SEO, jak i ogólnego wizerunku marki.

Warto przeczytać: Reponsywność strony internetowej – wybór czy konieczność?

Funkcjonalność – działanie strony www

Projektowanie doświadczeń użytkownika w zakresie funkcjonalności strony www opiera się przede wszystkim na maksymalnym ułatwieniu realizacji zamierzonego celu. Oczywistą i niewymagającą szerszego komentarza kwestią jest szybkość strony www. Jak sprawdzić szybkość ładowania strony pisaliśmy m.in. w artykule: Audyt SEO krok po kroku.

Funkcjonalność witryny ważna jest przede wszystkim tam, gdzie użytkownik podejmuje działanie – wypełnia formularz kontaktowy, zapisuje się do newslettera, dodaje produkty do koszyka lub rezerwuje nocleg w hotelu. Kluczową rolę odgrywa w tych przypadkach takie projektowanie interakcji z użytkownikiem, by przejście przez wspomniane procesy było maksymalnie proste, intuicyjne i bezproblemowe.

Użyteczność dla użytkowników

Projektowanie UX na stronie interentowej opiera się na wysokim poziomie użyteczności dla odbiorców. Strona www powinna być na tyle intuicyjna, by użytkownik wiedział jak się po niej poruszać, w co kliknąć, gdzie znaleźć potrzebne mu informacje. Jednym z elementów użyteczności jest czytelność – na stronie zaprojektowane zgodnie z dobrymi praktykami UX design, każdy element, grafika, tekst, przycisk – mają swoje miejsce i nic nie jest pozostawione przypadkowi.

Przykładowo – przycisk powrotu na stronę główną zazwyczaj znajduje się w formie logotypu w lewym górnym rogu witryny. Brak takiego przycisku może być kłopotliwy, kiedy „zapędzimy się” w głąb strony. Podobnie jak brak możliwości sprawnego powrotu do „poziomu wyżej”, czyli np. kategorii produktów w sklepie interentowym.

Jeszcze inny aspekt to odpowiednie proporcje między grafikami, tekstami, animacjami, tłem – często mniej znaczy więcej, szczególnie na stronie głównej, gdzie już na starcie możemy nieopatrznie „przytłoczyć” użytkownika liczbą „efektów specjalnych”.

Architektura i wartość treści

Rozmieszczenie treści na stronie to kolejny aspekt, na który zawsze zwraca uwagę dobry projektant UX, podobnie jak umiejscowienie linków do poszczególnych podstron lub produktów. „Ściany tekstu” rzadko stanowią dobry pomysł, szczególnie w kontekście użytkowników korzystających z urządzeń mobilnych. Należy zastanowić się, które informacje (niezależnie czy w formie tekstu, zdjęcia czy filmu) są dla użytkownika najważniejsze i w jaki sposób je wyeksponować na stronie www, aby przyciągały uwagę i pełniły swoją rolę (np. zachęcały do określonego działania lub podkreślały zalety wybranej usługi lub produktu).

Specjalista UX może (często musi) w omawianym obszarze współpracować z web deweloperem, grafikiem, specjalistą SEO, copywriterem, specjalistą ds. marketingu. Przykładowo – marketingowiec może chcieć podkreślić wybrane cechy produktu, z kolei specjaliście SEO zależy na zamieszczeniu wybranych fraz kluczowych w nagłówkach strony. Aby odnieść zamierzony cel i stworzyć stronę wartościową z punktu widzenia użytkownika, wymagana jest współpraca UX designera z wymienionymi wyżej specjalistami.

Kim jest i jaką rolę pełni UX designer?

W największym skrócie – rolą UX designera w przypadku produktów cyfrowych, takich jak strona internetowa, jest zapewnienie wysokiego poziomu satysfakcji użytkowników.

Czym zajmują się UX designerzy?

W przypadku tworzenia od podstaw strony internetowej, UX designerzy:

• analizują potrzeby użytkowników,
• analizują strony www konkurencji,
• tworzą koncepcję wizualną strony,
• projektują strukturę strony www,
• projektują interakcje użytkowników,
• optymalizują stronę pod kątem funkcjonalności i użyteczności,
• przeprowadzają testy wśród użytkowników (np. testy A/B),
• współpracują z deweloperami, grafikami, specjalistami SEO, copywriterami.

Kto może zostać UX designerem?

Osoba pracująca w branży UX powinna posiadać dość różnorodne cechy/umiejętności. Z jednej strony UX designer musi myśleć w sposób analityczny, co pozwala mu projektować rozbudowaną strukturę strony. Z drugiej strony, UX designer powinien dysponować zmysłem estetycznym, tak aby strona internetowa była przejrzysta i atrakcyjna wizualnie. W pewnym stopniu UX designer powinien przejawiać też zainteresowanie psychologią, aby lepiej rozumieć zachowania i decyzje użytkowników. Kolejny aspekt to umiejętności komunikacyjne, w związku z wspomnianą kooperacją z innymi specjalistami.

Ile zarabia UX designer?

Zarobki w branży UX się zmieniają, jednak według stanu na początek 2022 roku, można przyjąć że osoby z niewielkim doświadczeniem, na stanowisku junior UX designer mogą zarabiać ok. 5000-6000 zł brutto. UX designer na stanowisku specjalisty może liczyć na zarobki rzędu 8000-12000 zł brutto, natomiast senior UX designer – powyżej 12000 zł brutto.

UX a UI – różnice i podobieństwa

Pojęcie UI, czyli User Interface (z ang. interfejs użytkownika) jest często mylone z UX lub stosowane zamiennie, co jest błędem. UI to kategoria węższa, wchodząca w zakres działań w ramach UX. Osoba pracująca jako UI designer projektuje wizualny, graficzny wygląd interfejsu, często na podstawie ogólnych wytycznych UX designera. Tłumacząc to w inny sposób – UX designer projektuje zmiany, analizuje zachowania użytkowników, tworzy techniczną koncepcję produktu (strony www), nastomiast UI designer „ubiera” projekt w warstwę wizualną, tworząc i dobierając adekwatne rozwiązania graficzne.

Dla uzyskania najlepszego efektu, niezbędna jest zatem ścisła współpraca między UX designerem a UI designerem, przy czym najpierw realizowane są działania z obszaru UX, a dopiero potem stery przejmuje UI designer. Do zadań z obszaru UI zalicza się m.in.

• dobór motywu przewodniego marku lub produktu,
• zaprojektowanie designu strony internetowej na podstawie standardów w branży, analizy konkurencji, tożsamości marki, upodobań użytkowników,
• stworzenie oprawy graficznej dla strony www oraz elementów identyfikacji graficznej marki, np. logotypu,
• projektowanie makiet strony internetowej,
• dopasowanie projektu graficznego do różnych rodzajów urządzeń – desktop, smarfon, tablet,
• współpraca ze specjalistą UX, który wyznacza kierunek oraz web deweloperem, który odpowiada za warstwę techniczną strony.

Wpływ UX na SEO i PPC

Temat UX na wielu płaszczyznach przenika się z zagadnieniami SEO. Oba obszary optymalizujące stronę internetową oddziałują na siebie. Głównym zadaniem SEO jest generowanie ruchu organicznego na stronie. Jeśli jednak jej wygląd lub interfejs „leżą” i użytkownicy szybko rezygnują z przeglądania zawartości strony to można uznać, że praca SEO-wca w dużym stopniu „poszła na marne”. Z drugiej strony nawet najbardziej dopracowana i odpowiadająca na potrzeby użytkownika strona www nie będzie przynosiła oczekiwanych efektów (przede wszystkim – konwersji) jeśli nie będzie na niej odpowiedniego ruchu.

Oczywiście, poza działaniami z zakresu SEO, ruch na witrynie może zapewnić płatna kampania PPC (pay per click), realizowana np. za pomocą Google Ads. W tym przypadku również może się zdarzyć, że idealnie docierająca do klientów reklama i tysiące generowanych w ten sposób odwiedzin strony nie wpływają na oczekiwaną liczbę konwersji, właśnie ze względu na braki w UX/UI.

Kolejnym aspektem, o którym warto wspomnieć jest wprowadzony w 2021 roku nowy czynnik rankingowy w wyszukiwarce Google – Core Web Vitals. Składają się na niego takie elementy jak: wydajność strony, interaktywność oraz stabilność wizualna. Jest to doskonały przykład tego, jak funkcjonalność i wygląd strony mogą nie tylko zachęcić użytkownika do pozostania na stronie, ale rówież wpłynąć na pojawianie się wyżej w wynikach wyszukiwania Google.

Więcej na ten temat: Core Web Vitals – nie przegap zmian

W AdEverest, czyli agencji zajmującej się zarówno SEO, jak i Google Ads, często zwracamy klientom uwagę na usprawnienia, jakie mogą wdrożyć, by zwiększyć współczynnik konwersji z prowadzonych przez nas kampani reklamowych, tak aby były one maksymalnie skuteczne.